آشنایی با قانون مالیات برارزش افزوده
شنبه ۳۱ مرداد ۱۳۹۴ | 12:590 نظر2868 بازدید
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
یكی از مهمترین مشكلات ساختاری اقتصادی كشور، ضعف نظام مالیاتی آن کشوراست. شرایط نظام به گونه ای است كه كمتر می توان نشانه هایی از یك نظام مالیاتی كارآمد را در آنها پیدا كرد. در نظام مالیاتی کشورایران، مالیاتها به موقع وصول نمیشوند، عدالت چندان تحقق پیدانمیکند و ظرفیتهای مالیاتی بالفعل با ظرفیتهای مالیاتی بالقوه تفاوت قابل توجهی دارد و هزینه وصول مالیات ها نیز بالاست . به همین دلیل دولت ایران شیوه جدید اخذ مالیات موسوم به روش اخذ مالیات بر ارزش افزوده یا Value Added Tax و به اختصار (VAT) را مورد توجه قرار داده است.
آشنایی بامالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات عام (برعموم كالاها و خدمات مگر موارد معاف تعلق میگیرد) است كه بصورت چند مرحلهای از اضافه ارزش كالاهای تولید شده و یا خدمات ارائه شده در مراحل مختلف تولید و توزیع اخذ میگردد. به عبارت دیگر مالیاتی است كه در طول فرآیند تولید و خدمات از محل تولید تا فروش كالا به مشتری نهایی، مرحله به مرحله اخذ میشود. از این روش كه توسط فون زیمنس (Fone Simence) آلمانی در سال 1881ابداع شد، برای اولین و به طور رسمی در سال 1945 در كشور فرانسه بصورت مالیات بر كالاهای مصرفی در مرحله تولید استفاده شد كه البته در سال 1986 آن را به طور جامع تا مرحله خرده فروشی گسترش داد . از این روش امروزه بیش از 120 كشور جهان استفاده می كنند و تعداد زیادی از كشورها درصدد پیاده كردن آن در نظام اقتصادی خود هستند. نكته مهم آنكه چون جمع ارزش افزودههای بنگاههای اقتصادی در یك كشور، برابرتولید ملی همان كشور است (استهلاك +سود +اجاره+بهره +دستمزد = معاملات واسطه ای - كل معاملات = ارزش افزوده(، بنابراین مالیات بر ارزش افزوده، برابر مالیات بر تولید ناخالص ملی است، به عبارتی پایه مالیات بر ارزش افزوده ،تولید ناخالص ملی است.
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات عام (برعموم كالاها و خدمات مگر موارد معاف تعلق میگیرد) است كه بصورت چند مرحلهای از اضافه ارزش كالاهای تولید شده و یا خدمات ارائه شده در مراحل مختلف تولید و توزیع اخذ میگردد. |
مزایا و معایب VAT:
مالیات بر ارزش افزوده، همچون اغلب پدیده ها و ابزارهای اقتصادی دیگر، میبایست به جنبه های مثبت (مزایا) و منفی (معایب) آن توجه كرد. در خصوص مزایای استفاده از این روش می توان به موارد ذیل اشاره كرد:
گسترش پایه مالیاتی :VAT می تواند بخشی از فعالیتهای اقتصادی را كه تحت پوشش قرار دادن آنها با استفاده از سایر روشها ، مثل مالیات بر فروش دشوار است را پوشش دهد.
افزایش درآمدهای مالیاتی: استفاده از VAT به دلیل گسترش پایه مالیاتی میتواند، درآمدهای مالیاتی را به نحو چشمگیری افزایش دهد.
كاهش هزینه های اخذ مالیات: مالیات بر ارزش افزوده، مكانیزمی خود اجرایی دارد. لذا احتمالاهزینههای جمع آوری در مقایسه به سایر روشهای اخذ مالیات، پایینتر است. همچنین استفاده از این روش، موجب كاهش مالیات مضاعف، كاهش فرارهای مالیاتی و كاهش وقفه زمانی پرداخت نیز میشود و به طور كلی با ساده سازی و كارایی خود، كمك شایانی به اصلاح ساختار كلی نظام مالیاتی كشور خواهد كرد. استفاده از این روش، نظام مالیاتی كشور را هر چه بیشتر به یك نظام مالیاتی كارآمد كه در آن اخذ مالیات با "دقت" ،"سرعت" و حداقل هزینه انجام میشود، نزدیك خواهد كرد. اما همانگونه كه گفتیم استفاده از این روش میتواند معایبی را نیز به دنبال داشته باشد برای مثال با اجرای این روش بیم آن میرود كه تورم در كشور افزایش یابد. (به دلیل افزایش قیمت تمام شده فروش در مراحل مختلف اخذ مالیات) البته چنانچه همراه با گسترش پایه مالیاتی نرخهای مالیات كاهش یابد، چندان با صراحت نمی توان در این خصوص اظهارنظر كرد . همچنین اجرای این روش مستلزم انجام مطالعات كارشناسی و علمی دقیق و پیریزی ساختار سازمانی مورد نیاز است كه نادیده گرفتن آن می تواند اقتصاد ملی را با مشكل مواجه كند. مقایسه مزایا و معایب روش VAT گویای این واقعیت است كه مزایا بر معایب فزونی داشته و به همین خاطر نیز كشورهای زیادی آن را بكار گرفته اند .
استفاده از این روش، نظام مالیاتی كشور را هر چه بیشتر به یك نظام مالیاتی كارآمد كه در آن اخذ مالیات با "دقت" ،"سرعت" و حداقل هزینه انجام میشود، نزدیك خواهد كرد. استفاده از این روش میتواند معایبی را نیز به دنبال داشته باشد با اجرای این روش بیم آن میرود كه تورم در كشور افزایش می یابد. |